Dlaczego TVP musiało przejść RESET?

“Świat według Kiepskich” precyzyjnie przewidział przyszłe wydarzenia. Ferdek śledzi wiadomości na ekranie, dotyczące “długo wyczekiwanej zmiany na stanowisku prezesa telewizji publicznej”. Obserwujemy, jak obecny prezes jest siłą wyciągany z własnego gabinetu, z desperacją trzymając się stanowiska. Konflikt przeradza się w szarpaninę.

Jednak patrząc już na rzeczywistość, sytuacja przy Woronicza 17 wydaje się równie dramatyczna. W siedzibie TVP narasta napięcie, odcięto nadawanie, a atmosfera staje się coraz bardziej gorąca – doszło m.in. do przepychanek z posłami oraz interwencji policji. Wydawało się, że zapowiadane sprzątanie w TVP będzie wielotygodniowe, a tu akcja jak z filmu, przebiega niezwykle dynamicznie i widowiskowo. 

Walka o TVP nie bez powodu jest zacięta – w końcu kto ma media (zwłaszcza te publiczne), ten ma władzę. Współcześnie, kiedy sterowanie obiegiem informacji jest jednym z  najistotniejszych narzędzi w walce politycznej, TVP było tak naprawdę ostatnim bastionem poprzedniej władzy o tak szerokim dotarciu. Jednym z najświeższych doniesień jest fakt, że pracownicy TVP zabarykadowali się na Woronicza, nie opuszczając swojego “obozu” przez całą noc. Dołączyła do nich nawet część polityków. Była również mowa o tym, że dziennikarze będą przykuwać się do grzejników na znak protestu przed zmianą władzy. 

Po co fundować Polakom tak desperackie obrazki?

Prawdopodobnie po to, żeby tzw. żelazny elektorat Jarosława Kaczyńskiego poczuł się jeszcze bardziej zmobilizowany. Wokół TVP zaczęto tworzyć mit jako (w ich opinii) ostatniego bastionu “jedynej pro-polskiej” władzy, którego nie oddadzą bez walki niezależnych mediów. Narracja jest zatem taka – walka o TVP to walka o Polskę i walka przeciwko niemieckim wpływom.

W tym samym czasie politycy nowego obozu rządzącego, Koalicji 15-stego października, wstali jak co dzień rano i, złożywszy wypowiedzenie prezesowi TVP, odłączyli sygnał od stacji. Jak donosi Jacek Gądek, dziennikarz Gazety.pl:

“Okazało się jednak, że pracownicy TVP z wysokich szczebli, którzy mieli wpływ na te dwie kluczowe rzeczy, stanęli po stronie nowych władz TVP wskazanych przez ministra kultury Bartłomieja Sienkiewicza. Nominaci nowego rządu weszli więc do budynku TVP, a potem ekspresowo wyłączono emisję TVP Info. Na Placu Powstańców, gdzie produkuje się TVP Info i “Wiadomości”, jest wściekłość. W TVP mówią o zdradzie na Woronicza.”

Gdyby kiedyś powstawał film, opisujący aktualne, historyczne wydarzenia, mógłby się nazywać: “Zdradzeni przed południem”. 

Jak to zwykle bywa w przypadku sporów, strony biorące w nich udział, muszą mieć swoich liderów. Twarzą przejęcia TVP przez Koalicję 15. Października stał się Piotr Zemła. Pan Piotr to nowy przewodniczący Rady Nadzorczej TVP, wybrany przez Ministra Kultury Bartłomieja Sienkiewicza. Jest także adwokatem i członkiem warszawskiej Izby Adwokackiej oraz sędzią Wyższego Sądu Dyscyplinarnego. Można także powiedzieć, że Zemła został twarzą przejęcia TVP. Kiedy 20 grudnia pojawił się w siedzibie publicznej telewizji, pełniącym wartę posłom PiS-u oświadczył, że jest nowo wybranym przewodniczącym Rady Nadzorczej. “Zostałem wybrany na członka rady nadzorczej przez ministra kultury, na podstawie uchwały zgromadzenia akcjonariuszy” – zakomunikował Piotr Zemła. 

W sieci pojawiły się nagrania z tego wydarzenia. Widzimy na nich, jak dochodzi do przepychanek przy wejściu do gabinetu prezesa. Zajście oczywiście jest całkiem absurdalne jak na demokratyczne państwo Unii Europejskiej, gdzie posłowie są lub udają, że są ranni. Jednak co ciekawe, jeszcze większe emocje wzbudził inny szczegół. Uwadze internautów nie umknął fakt, że na ścianach jednego z pomieszczeń w TVP wiszą portrety jednego z braci Kaczyńskich. To pokazuje, jaki kult jednostki panował w siedzibie Telewizji Polskiej.

Źródło: x.com

Nawoływanie do zamieszek

Osoby powiązane z TVP – dziennikarze, czy posłowie jawnie zachęcały do zamieszek, wysyłając sygnały, że potrzebna jest pomoc na Woronicza. To z kolei pokazuje, jak bardzo zależy zaangażowanym osobom na posiadaniu TVP, gdzie nie tylko pełniło to funkcję tuby propagandowej, ale również źródło zarobku dla wielu dziennikarzy i osób, tworzących Telewizję Polską.

Nie można się więc dziwić dużym emocjom, towarzyszącym tak radykalnej zmianie, ponieważ ludzie po prostu potracili pracę oraz wysokie posady. Lecz wiele osób widząc te obrazki, może się zastanawiać – dlaczego obecnie trwa tak zacięty spór? Aby odpowiedzieć na to pytanie, sięgnijmy do genezy. 

Po co Kaczyński przejął media?
W retoryce PiSu często pojawiają się słowa o tym, że wszystkie media były przeciwko nim i tak naprawdę dopiero, *w cudzysłowie*, “odpolitycznienie” przez nich TVP sprawiło, że na rynku mediów pojawiła się pewna równowaga. Jednak słowa o “odpolitycznieniu” TVP nijak się mają do faktów. Patrząc na statystyki widać, że TVP przed rządami Prawa i Sprawiedliwości było bardziej zrównoważoną stacją. 

Na poniższej grafice widzisz właśnie porównanie tego, jaki był czas wystąpień przedstawicieli poszczególnych partii w roku 2014 i 2018. Podczas rządów Platformy Obywatelskiej dwie największe partie (czyli PO i PiS) miały proporcjonalnie najwięcej czasu antenowego (i w dodatku mniej więcej po równo z wyjątkiem kanału TVP 1, gdzie przewagę miało PO).

Natomiast kiedy spojrzymy na 2018 rok, to widać całkowitą DOMINACJĘ PiSu. Około ¾ wystąpień w TVP (w każdej stacji) należało do polityków tej partii. Zatem odpolitycznienie TVP przez PiS to po prostu mit.

Źródło: reddit.com

Powyżej mamy także statystykę czasu antenowego partii politycznych. gdzie w drugim kwartale PIS posiadał 252 godziny czasu antenowego, a PO tylko 10. 

Czy w Polsce po 2015 roku istniała więc wolność mediów?

Press Freedom Index to ranking, w którym bierze udział 180 państw z całego świata. Jego zadaniem jest ocena wolności mediów w danym kraju. Organizacja Reporterów Bez Granic rozsyła do dziennikarzy, prawników, socjologów oraz innych ekspertów w dziedzinie mediów kwestionariusze internetowe, w których przyznają oni punkty za poszczególne kategorie. 

Pytania dotyczą pluralizmu i niezależności mediów, środowiska, w jakim działają dostawcy informacji, stopnia autocenzury, wpływu ram legislacyjnych na działalność mediów oraz jakości i przejrzystości infrastruktury wspierającej produkcję informacji w danym kraju. 

Wskaźnik w 2022 roku został obliczony według nowych zasad, uwzględniających 5 obszarów wolności mediów – polityczny, ekonomiczny, prawny, społeczny i bezpieczeństwa. Polska pobiła rekord w tym rankingu, zaliczając najniższe miejsce w historii. Z liczbą 65 punktów zdobyliśmy 66 miejsce w rankingu. W 2023 roku było to natomiast miejsce 57.

Zdecydowanie najgorzej nasz kraj został oceniony pod względem wolności mediów w wymiarze politycznym – 110 miejsce na świecie. Natomiast w sferze ekonomicznej i społecznej zajęliśmy okolice 40 miejsca. Biorąc pod uwagę, że pod względem bogactwa i rozwoju znajdujemy się wśród 30 najlepszych państw świata, bardzo niepokojącym jest fakt tak niskiej pozycji w rankingu wolności mediów. O tym, dlaczego Polska zajmuje tak niskie miejsca w tym rankingu, najlepiej powie nam jakość telewizji publicznej.

Poziom dziennikarstwa w Polsce spadł i niełatwo będzie go podnieść.
Największy kłopot wieloletniej propagandy telewizji publicznej jest taki, że wyznaczyła ona nowe standardy w mediach. Z tym, że w tym przypadku mowa o standardach negatywnych. Polacy, oglądający telewizję publiczną przed 2015 rokiem, mieli swoją granicę tolerancji dla propagandy. Natomiast wieloletnie stosowanie naprawdę szeroko zakrojonej i całkiem prymitywnej propagandy mogło sprawić, że ta granica tolerancji została przesunięta. To, co kiedyś wydawało się niedopuszczalne dla większości społeczeństwa, dziś przez część może być akceptowane. W przypadku mediów to właśnie telewizja publiczna ma silny wpływ na wyznaczanie standardów. A jak wyglądały te standardy? [0:00 – 0:47] 

Rada Języka Polskiego w dokumencie zatytułowanym “Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2016-2017” sugeruje, że TVP nie zawsze stosuje się do zasad, dotyczących etyki dziennikarskiej. Jak możemy przeczytać w sprawozdaniu:

“Praktyka językowa i komunikacyjna w paskach „Wiadomości” ma często charakter manipulacyjny – stosowane tu oddziaływania perswazyjne nadawcy na odbiorcę są bowiem ukryte i realizują partykularne cele nadawcy (…)” lub “Odbiorcy treści pasków „Wiadomości” TVP 1 często nie stwarza się warunków do swobodnego kształtowania własnych ocen i przekonań dotyczących przedmiotu wypowiedzi, co narusza fundament etyki słowa. W wielu tekstach analizowanych pasków realizowane są nieetyczne zabiegi językowe, takie jak etykietowanie, stygmatyzacja, stereotypizacja, korzystne dla nadawcy operacje na znaczeniu słów, ich nacechowaniu lub na ich kształcie modalnym”.

Na pewno kojarzysz te memiczne paski TVP, czyli krótkie komunikaty, które (przynajmniej w teorii) starały się oddać sedno omawianej sprawy. W praktyce jednak były to zmanipulowane przekazy, które miały za zadanie albo gloryfikować partię rządzącą, albo demonizować środowisko opozycji. Treść tych pasków była tworzona w taki sposób, aby nie przekazywać informacji w sposób obiektywny, tylko narzucać własną wizję omawianych wydarzeń. Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że umieszczenie takiego nakierowującego komunikatu może powodować, że odbiorca będzie miał z góry narzucony obraz wydarzenia – czyli w uproszczeniu będzie myślał w taki sposób, jak zostanie mu to przedstawione. 

Jak więc widzisz, stacja TVP często manipulowała swoje przekazy w taki sposób, by zaprezentować własny obóz polityczny w jak najlepszym świetle. Z jednej strony możesz powiedzieć – przecież każda władza dostosowuje swój medialny przekaz do głoszonej przez daną opcję polityczną linii programowej. Oczywiście jest w tym sporo prawdy, natomiast w przypadku działalności TVP z ostatnich lat mieliśmy do czynienia z szeroko zakrojoną manipulacją, demonizowaniem opozycyjnych partii politycznych oraz przesadnym gloryfikowaniem członków PiS-u. 

Źródło: wyborcza.pl

Źródło: wyborcza.pl

Inną z kwestii jest ogromna polaryzacja społeczeństwa, którą można było zaobserwować w TVP za rządów PiS-u. Na czym polegała? W skrócie dziennikarze telewizji publicznej przedstawiali zwolenników PiS-u jako swoich, zaś środowisko opozycji jako “obcych”, wrogo nastawionych do partii i jej entuzjastów. Komunikaty były budowane na zasadzie przeciwieństwa i miały za zadanie polaryzować, czyli dzielić społeczeństwo. Ich przekaz mówił jasno – albo jesteś z nami (czyli z PiS-em), albo przeciwko nam.

Źródło: oko.press

Być może nurtuje Cię pytanie – dlaczego ludzie walczą za TVP? Odpowiedź jest dość oczywista. Protestującym zależy na rzekomej wolności mediów i taki jest też oficjalny przekaz. W rzeczywistości jednak  – nie chodzi o wolność mediów tylko o pracę i posiadanie dróg dotarcia do odbiorców. Bo kto ma media, ten ma władzę. Zarówno politycy, jak i dziennikarze doskonale zdają sobie sprawę z tego, że możliwość sterowania obiegiem informacji jest jednym z  najistotniejszych narzędzi w walce politycznej. 

Każdy z nas chce znaleźć pracę nie tylko zgodną z zainteresowaniami, lecz przede wszystkim STABILNĄ. Jeśli nie chcesz skończyć jak pracownicy TVP, których obecna sytuacja jest bardzo niepewna i wolisz czuć się bezpiecznie na rynku pracy, wpadnij po swój egzemplarz ebooka „Jak zdobyć wymarzoną pracę”.

Źródła:

1.Agrobiznes w TVP1 został przerwany, by nadać “specjalne wydanie Wiadomości” (online), dostęp: https://fb.watch/p2B-a_HJ6A/, [data dostępu: 23.12.2023].

2. Bujnik J., Interwencja policji w TVP. Na miejscu są funkcjonariusze (online), dostęp: https://wiadomosci.wp.pl/interwencja-policji-w-tvp-na-miejscu-sa-funkcjonariusze-6975781023902208a, [data dostępu: 23.12.2023].

3. CAŁA PRAWDA o TVP (online), dostęp: https://www.youtube.com/watch?v=4TSLAde_PAM, [data dostępu: 23.12.2023].

4. Czuchnowski W., PiS ruszył na pomoc TVP i ma dyżury na Woronicza. W publicznej telewizji czarne paski (online), dostęp: https://wyborcza.pl/7,75398,30525461,pis-ruszyl-na-pomoc-tvp-i-ma-dyzury-na-woronicza-w-rzadowej.html, [data dostępu: 23.12.2023].

5. Joanna Borowiak z PiS poturbowana podczas przepychanki w TVP. Policja zatrzymała mężczyznę (online), dostęp: https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2023-12-20/poslanka-ranna-podczas-przepychanki-w-tvp-wezwano-pogotowie/, [data dostępu: 22.12.2023].

6. Przykują się do kaloryferów? Sensacyjne twierdzenia ws. TVP (online), dostęp: https://wiadomosci.wp.pl/przykuja-sie-do-kaloryferow-koniec-tvp-6974044417293152a, [data dostępu: 23.12.2023].

7. “Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2016-2017”, Rada Języka Polskiego 2019 (online), dostęp: https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/C4B224C28DB9367BC12583CB0032CA99/%24File/3324.pdf, [data dostępu: 23.12.2023].

8. World Press Freedom Index (online), dostęp: https://en.wikipedia.org/wiki/World_Press_Freedom_Index, [data dostępu: 23.12.2023].

9. Wpis Mariusza Kałużnego (online), dostęp: https://twitter.com/m_kaluzny/status/1737432769255338003, [data dostępu: 23.12.2023].

10. Wpis Sebastiana Łukaszewicza (online), dostęp: https://twitter.com/i/status/1737421771249258850, [data dostępu: 23.12.2023].

11. 2023 World Press Freedom Index (online), dostęp: https://rsf.org/en/2023-world-press-freedom-index-journalism-threatened-fake-content-industry, [data dostępu: 23.12.2023].