A co, jeśli Ci powiem, że TikTok ma taką władzę nad ludźmi, że matki zaczynają bić własne dzieci dla zasięgów? W dzisiejszym odcinku poznasz trend, który zniszczy mózg Twój i osób biorących w tym udział.
Filmy na TikToku są wyświetlane ponad miliard razy dziennie. Tyle samo wynosi także liczba aktywnych użytkowników aplikacji. Niezależnie czy jesteśmy fanami, czy przeciwnikami TikToka, nie da się zaprzeczyć, że cieszy się on aktualnie ogromną popularnością i ma duży wpływ na swoich użytkowników.
Tego rodzaju aplikacje są obecnie kluczowymi płaszczyznami wymiany opinii oraz wyznacznikiem tego, jak wygląda aktualna kondycja społeczeństwa i zachowanie użytkowników internetu. W przypadku TikToka trendy są jednym z najistotniejszych elementów aplikacji, bowiem koncentrują wokół siebie społeczności osób, zainteresowanych danym tematem.
Czasem jednak treść napotkana na TikToku zakrawa o absurd i może skłaniać do refleksji odnośnie tego, czy ludzkość na pewno zmierza w dobrą stronę… Tiktokowy challenge, polegający na rozbijaniu jajka na głowie dziecka lub partnera to coś, co powinno dać każdemu do myślenia.
Być może kojarzysz mema, w którym przedstawiona jest mina pracownika McDonalda, obsługującego tiktokera. Influencer zamiast normalnie zamówić jedzenie, rapuje swoje zamówienie w celu nagrania nowego trendu na platformę. Jak można się domyślić, pracownik jest przygnębiony i zmęczony tym, w jakim kierunku zmierza nasze społeczeństwo i w czym musi brać udział. Mimo, że jest to tylko mem, takich sytuacji możemy doświadczyć także na co dzień i za chwilę Ci to udowodnię.
Niedawno w sieci zaistniał tiktokowy trend o nazwie #eggprank. Polega na udawaniu, że chcemy wraz z drugą osobą przygotować posiłek. W pewnym momencie należy nieoczekiwanie rozbić jajko na głowie współtowarzysza, a później udostępnić z tego relację w sieci. Trend #eggprank na TikToku zgromadził już setki milionów wyświetleń.
Najczęstszymi reakcjami ofiar pranku, uderzonych jajkiem, jest w pełni uzasadniona złość, płacz lub niedowierzanie. Z drugiej strony osoba, która rozbija jajko na czole, śmieje się z udanego – jej zdaniem – żartu. “I don’t like that” czy “not funny” – to słowa wypowiedziane przez dzieci w stronę rodziców, tuż po nagraniu challengu. To chyba najbardziej obrazuje jego bezcelowość i szkodliwość. Warto przy tym zauważyć, że to właśnie dzieci zdają się mieć wobec tej kontrowersyjnej mody więcej rozwagi i dojrzałości i – mimo, że często nie potrafią jeszcze werbalnie tego okazać, ich reakcja jest niemal zawsze pełna dezaoprobaty. Ktoś mógłby powiedzieć, że to tylko niewinne wygłupy internetowe.
W takim razie spójrzmy na potencjalne konsekwencje i sprawdźmy ten argument. Po pierwsze, trend może negatywnie oddziaływać na młodych ludzi. Takie pranki normalizują zachowania, które noszą znamiona przemocowych i przyzwyczajają odbiorców do tego, że challenge w stylu rozbijania jajek na czole innych to coś w pełni normalnego. Jak pokazują badania, na całym świecie TikTok jest najpopularniejszą aplikacją społecznościową właśnie wśród dzieci i młodzieży w wieku 4-15 lat. Beata Zajęcka wskazuje, że dzieci oraz młodzież w okresie dojrzewania nie mają jeszcze w pełni wykształconej hierarchii wartości, zatem ciężko im rozgraniczyć, co jest dobre, a co złe.
Dziecko przykładowo w wieku 7 lat, oglądając takie filmiki, nie musi ich w pełni rozumieć, żeby naśladować, to co widzi – może to zachęcić je do uderzenia drugiej osoby zabawką, czy innym przedmiotem. Uderzenia drugiego człowieka z zaskoczenia nie może być jednak motywem zabawy. Dzieci powinny być uczone, że jakakolwiek forma uderzenia powoduje ból, przykrość, poczucie zdrady u drugiego człowieka – a nie wybuch śmiechu, jak na prezentowanych filmach.
Kolejnym z zagrożeń jest kształtowanie negatywnych postaw społecznych – takie trendy mogą wpływać na formowanie postaw, akceptujących przemoc, poprzez utożsamianie się odbiorcy z emocjami twórców, bezmyślnie nagrywających każde, nawet najbardziej absurdalne trendy. Jak pokazał nam viralowy #eggprank, pewne virale mogą rozpowszechniać złe wzorce – poprzez udział w tego rodzaju kontrowersyjnych trendach, sami uczestniczymy w ich tworzeniu i rozbudowywaniu.
Poważnym zagrożeniem jest także możliwość wystąpienia powszechnej akceptacji, która może prowadzić do formowania nowych grup w internetowym społeczeństwie – tzw. “patoużytkowników” – odbiorców, którzy nabyli zachowania dewiacyjne, obserwując szkodliwe treści w Internecie.
Z jednej strony szkodliwość czynu, jakim jest rozbicie jajka na czole, wydaje się niska. Ale gdy o tym dłużej myślimy, tym możemy znaleźć więcej niepokojących konsekwencji. Twórcy na TikToku, którzy powielają trendy takie jak egg prank, narażają swoich odbiorców na bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia. Niektórzy bowiem zwrócili uwagę na potencjalne zagrożenie salmonellą z surowego jajka, która może charakteryzować się cięższym przebiegiem u dzieci. Challenge z jajkiem może mieć też wpływ na zdrowie psychiczne. To kwestia, którą poruszył amerykański Forbes. W artykule zwrócono uwagę na potencjalnie negatywny wpływ dla poczucia własnej wartości u dziecka, którego głowa służy do rozbijania jajek. Jest tu również element zaskoczenia i zdrady, a lekcja może być taka, że lepiej będzie zachować czujność 24 h na dobę, bo nie można ufać nawet własnym rodzicom.
Tiktokowy trend pokazuje, jak nie traktować drugiego człowieka, w szczególności swojego dziecka, gdzie budowanie zaufania i bezpieczeństwa jest kluczowe dla jego dorosłego życia. Rodzice, papugując to, co widzą na TikToku, mogą dosłownie zniszczyć życie swojemu dziecku. Aby uświadomić Ci, co jest nie tak z tym i podobnymi trendami – mówią nam one, jak mamy traktować drugiego człowieka, najczęściej bliską osobę. Był kiedyś taki trend, gdzie biło się partnera przypadkowo w głowę np. torebką i wrzucało się jego reakcję do internetu.
Jeśli inny organ może kontrolować twoje zachowania wobec bliskich, to również może kontrolować jakość więzi, którą z nimi posiadasz. Bo gdy pojawia się trend z jakąkolwiek formą uderzenia, np. żona bije męża i tego świadkami są dzieci lub matka uderza swoje dziecko – ma to realny wpływ na wizerunek i podejście do takiej osoby w rodzinie.
Przeglądanie Tiktoka nie tylko odciąga nas od relacji międzyludzkich, zabierając nam czas, ale również tworzy antyspołeczne trendy, które wpływają negatywnie na jakość więzi. I to lekcja dla Ciebie, żebyś zadał sobie pytanie w jaki sposób internetowe trendy mogą wpływać na Twoje zachowania.
Ale po co ludzie to robią?
Wszystkiemu winna jest pogoń za popularnością – nawet tą chwilową i ulotną, która jednak przeminie razem z trendem. Nie zmienia to faktu, że chwila popularności, uzyskana poprzez podpięcie się do trendu, pozwoli twórcy poczuć się lepiej, ponieważ pod wpływem liczby wyświetleń, lajków i komentarzy polepszy się jego humor i samopoczucie.
Funkcjonowanie trendów takich jak egg prank ma swoje przyczyny m.in. w chęci przynależności do grupy – człowiek jako istota społeczna, podejmuje się wielu działań, które mają na celu zaspokoić tę potrzebę. Być może naśladowanie innych sprawia, że osoby naśladujące nie czują się wykluczone społecznie, za to mają poczucie, że uczestniczą w czymś większym. I jeśli wydaje Ci się to absurdalny argument, to spójrz na jakich mechanizmach oparte są np. kanały na YouTube. Subskrybowanie, obserwowanie social mediów danego twórcy czy aktywny udział poprzez komentowanie to nic innego, jak przejaw tworzenia społeczności i zaspokajanie potrzeby przynależności do grupy – co odpowiada pierwotnym ludzkim mechanizmom, związanym z budowaniem stada.
Istotną przyczyną powstawania trendów jest również forma i łatwość w nagrywaniu tiktokowych treści – aplikacja pozwala na intuicyjne montowanie nagrań i szybkie ich udostępnianie w Internecie. Takie trendy są zatem bardzo łatwe do zrobienia i nie wymagają dużego wysiłku. Nie bez znaczenia jest monetyzacja treści – ten element sprawia, że nagrywanie trendów jest dla ludzi dobrym sposobem na zarabianie pieniędzy. Znani tiktokerzy mają przecież setki tysięcy obserwatorów, co skłania różne marki do nawiązania z nimi współpracy.
Jakie wnioski możemy wyciągnąć z omawianego zjawiska? Trend o nazwie #eggprank obrazuje, że Internet stanowi trudne do kontrolowania medium, czego skutkiem jest występowanie także takich treści, które są szkodliwe społecznie. Wartości prezentowane przez trendy, które potencjalnie są szkodliwe, można zakwalifikować jako kluczowe dla tzw. podkultury przemocy. Sieć pośredniczy w procesie narzucania nam wartości, powiązanych z przemocą i agresją przez ich powszechną akceptację w przestrzeni medialnej. To interesujące, że na szczęście coraz częściej ludzie zastanawiają się nad jakością tego, co jedzą, ale jednocześnie w kwestii konsumowania treści internetowych już nie są tak selektywni i karmią się niekiedy bezwartościowymi viralami.
Twórcy treści na TikToku stają się obecnie idolami w przestrzeni internetowej. Zainteresowanie contentem i udostępnianie szkodliwych trendów jest dla takich twórców czytelnym znakiem, iż zapewniają oni odbiorcom rozrywkę. Wpływa to bezpośrednio na odbiorców, bowiem mogą oni akceptować i przyjmować wzorce przemocowe, zawarte w materiałach. A czy Ty widziałeś podobne do egg pranku i równie szkodliwe społecznie trendy?
Źródła:
1. Definicja pojęcia – trend na TikToku (online), dostęp: https://kompan.pl/co-to-jest/trend-na-tiktoku/, [data dostępu: 12.09.2023].
2.Egg cracking prank – TikTok compilation (online), dostęp: https://www.youtube.com/watch?v=H649Usn4QQY&t=275s, [data dostępu: 11.09.2023].
3.Kmieciak – Goławska A., Patostreaming jako narzędzie popularyzacji podkultury przemocy, Biuletyn PTK nr 25, Warszawa 2019; Dostęp: https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_5281_zenodo_5005567/c/2322-1889.pdf.
4.Kułaga W., Transmisja patologii społecznych do internetu. Zagrożenia związane z medialną aktywnością patoifluenserów, patostreamerów i patoużytkowników, “Media i Komunikacja Społeczna” 2021, nr 2, s. 70 – 88; Dostęp: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/287776/kulaga_transmisja_patologii_spolecznych_do_internetu_2021.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
5.Mem o tiktokerze (online), dostęp: https://memy.jeja.pl/820392,toktik-nerwowy.html, [data dostępu: 11.09.2023].
6.Najnowsza moda TikToka? Rozbij jajko na głowie dziecka (online), dostęp: https://www.antyradio.pl/news/rozbijanie-jajka-na-glowie-dziecka-tiktok-trend, [data dostępu: 11.09.2023].
7.TikTok #Eggprank Trend: Parents Are Cracking Eggs On Kids’ Heads (online), dostęp: https://www.forbes.com/sites/brucelee/2023/08/22/tiktok-eggprank-trend-parents-are-cracking-eggs-on-kids-heads/, [data dostępu: 12.09.2023].
8.TikTok – najciekawsze statystyki (online), dostęp: https://passport-photo.online/pl/blog/tiktok-statystyki/, [data dostępu: 11.09.2023].