Wpływ programów randkowych na SINGLI?

Wiele mówi się na temat tego, że social media, takie jak Instagram, zaburzają postrzeganie relacji romantycznych, ponieważ prezentują ich wyidealizowany obraz. Jednak czy wiedziałeś, że podobnie działają niektóre programy telewizyjne? Aż 40% polskich singli, oglądających programy randkowe, uważa je za źródło inspiracji w kontekście budowania własnych relacji romantycznych. Co więcej, ⅓ badanych twierdzi, iż takie programy pokazują im, czego powinni oczekiwać od życia, stanowiąc dla nich inspirację. Sam Daniel Radcliffe (filmowy Harry Potter) przyznał w jednym z wywiadów, że uwielbia oglądać programy randkowe. 

Ósmy sezon „Love Island. Wyspa miłości” ogląda średnio 302 tys. widzów – wynika z raportu Wirtualnych Mediów. Według danych Nielsena reality show “Doda. 12 kroków do miłości”, po pierwszych trzech odcinkach zostało obejrzane średnio przez 755 tys. widzów. Niezależnie od statystyk, zarówno w przypadku formatów telewizyjnych czy treści, umieszczanych na platformach streamingowych o tej tematyce – programy randkowe mają się dobrze.

W teorii takie programy służą celom rozrywkowym. W praktyce jednak istnieje spora grupa osób, które czerpią z nich coś więcej, niż zwykłą rozrywkę. W tym odcinku przyjrzymy się bliżej temu zjawisku. Poznamy także przyczyny popularności owych programów oraz związane z ich odbiorem konsekwencje.

Każdy człowiek potrzebuje miłości, kontaktów międzyludzkich i bliskiej relacji interpersonalnej z drugim człowiekiem. To pragnienie towarzyszyło ludziom nieprzerwanie od wieków. Szczegółowo temat ten został rozwinięty w ebooku, dostępnym na niewiem.pl “Nie jesteś sam. Przewodnik po przezwyciężaniu samotności”, dlatego jeśli chcesz dowiedzieć się, jak działa samotność oraz jak ją przezwyciężyć, to wpadnij po swój egzemplarz.

Patryk Barszcz w swoim artykule, poświęconym programom randkowym pisze: “W epoce singli, jak nazywany jest XXI wiek, stacje telewizyjne dostosowują się do istniejących realiów społecznych i coraz częściej decydują się na realizację programów rozrywkowych o tematyce randkowej”. Aktualnie jest ich mnóstwo i funkcjonują pod różnymi postaciami. Losy randkowiczów mogą być osadzone zarówno w polskiej scenerii lub bardziej egzotycznych miejscach. “Love Island. Wyspa miłości”, “Hotel Paradise”, “Ślub od pierwszego wejrzenia” czy “Rolnik szuka żony” to zaledwie kilka programów, które od lat biją rekordy oglądalności. Wyróżnić można także internetową reprezentację tej kategorii – m.in. Goats – czyli projekt, zrzeszający youtuberów, o których względy muszą walczyć kandydatki.

Jakie są więc motywacje osób, oglądających programy randkowe? Według badań Badoo, 27% respondentów śledzi tego rodzaju treści dla występujących tam konfliktów, zaś 1 na 3 badanych obserwuje je z uwagi na to, że oglądanie bardziej ekskluzywnego życia, niż własne, sprawia im przyjemność. Aż ¼ badanych wskazała, iż bohaterowie, występujący w programach randkowych to osoby, z którymi się utożsamiają. 

Polskie społeczeństwo zupełnie inaczej zapatruje się na występowanie w takich programach. 

Mężczyźni uczestniczący w badaniu Badoo częściej niż kobiety wykazywali dużą „otwartość”, bowiem wielu z nich wyraziło gotowość nie tylko na ślub, ale także na intymne zbliżenia przed kamerą. W przypadku kobiet jedynie 5 proc. dałoby przyzwolenie na nagrywanie tego typu scen. Wśród innych rzeczy do zaakceptowania dla singli, oglądających programy randkowe, warto wymienić: 

• wyjazd w egzotyczne miejsce lub pocałunek przed kamerą (blisko połowa badanych), 
• ślub z osobą poznaną w programie (17% respondentów) 
• oraz sceny rozbierane (taką odpowiedź zadeklarowała co dziesiąta osoba).

Przyjrzyjmy się więc, dlaczego ludzie tak chętnie oglądają programy randkowe? 

XXI wiek często nazywany jest epoką singli. Stacje telewizyjne, bacznie obserwujące rzeczywistość, dostosowują się do istniejących realiów społecznych i coraz częściej decydują się na realizację programów rozrywkowych o tematyce randkowej. Powodem tak ogromnej popularności owych programów jest fakt, że oglądający mogą obserwować tworzącą się na ich oczach relację romantyczną i na bazie tych obserwacji wysnuć własne wnioski lub utożsamić się z doświadczeniami bohaterów. Mimo, iż w programach występują ludzie z podobnymi problemami do naszych, warto pamiętać, że randkowanie w prawdziwym życiu wygląda inaczej – ludzie nie zamykają się w domu na kilka tygodni z nieznajomym, ani nie zawierają związku małżeńskiego z osobą, którą słabo znają. Istotnym powodem fali popularności programów randkowych jest obecność psychologa – widz może dzięki jego obserwacjom wysnuć wnioski, do których czasami trudno dojrzeć samodzielnie i przełożyć jego słowa na własne życie. 

Zdaniem Magdaleny Chorzewskiej, na zjawisko dużej popularności programów randkowych ma wpływ fakt, że ludzie od zawsze uwielbiali podglądać i oceniać życie innych. Widzowie czerpią od bohaterów inspiracje, przeglądając się jak w lustrze w sylwetkach uczestników. Identyfikują się z bohaterami, przeżywają wraz z nimi chwile trudności i radości. Programy te pełnią z jednej strony funkcję edukacyjną, z drugiej zaś stanowią odskocznię od codzienności. 

Można więc przyznać, że programy o lekkiej formie pozwalają widzowi na tzw. beztroskie podglądactwo – ludzie lubią wiedzieć, co dzieje się u innych ludzi, podpatrywać i czerpać z ich historii, wyciągając dla siebie własne wnioski. Popularność programów randkowych może także wynikać z naturalnej potrzeby bliskości i znalezienia partnera. Dzięki takim formatom ludzie nie są skazani na samotność – przekonują się wówczas, że każdy ma szansę na poznanie bratniej duszy. 

Jednak ta z pozoru niewinna czynność, jak oglądanie czy czerpanie inspiracji z programów randkowych, może nieść za sobą kilka poważnych konsekwencji. 

Po pierwsze, programy te kreują nierealistyczną wizję świata oraz błędne przekonania na temat życia. W medialnej rzeczywistości niemal wszystko jest inscenizowane, zatem świat tam przedstawiony ma niewiele wspólnego z rzeczywistością. Uproszczony obraz świata pokazywany m.in. w telewizji jest najbardziej niebezpieczny dla tych, którzy utożsamiają świat medialny z rzeczywistością. 

Inspirowanie się programami randkowymi może także wiązać się z nieumiejętnością oddzielania prawdy od kłamstwa oraz zanikania zdolności krytycznego myślenia. Żeby znajdować przyjemność np. w czytaniu książki i bacznie śledzić przedstawioną tam historię, potrzebna jest koncentracja. A takie programy po prostu się ogląda – nie trzeba ich rozumieć czy nadmiernie nad nimi rozmyślać. 

Tego rodzaju treści mogą także prowadzić do frustracji i niezadowolenia z własnego życia romantycznego – w telewizji wszystko jest prostsze, można wybierać z szeregu uczestników, a nawet zmieniać partnerów w trakcie trwania programu. Często na planie dostępny jest także psycholog, który w razie trudności pomoże uporać się z trudną sytuacją. I co najważniejsze – randkowicze ukazywani w telewizji nie mają innych problemów, poza poszukiwaniem miłości. Te wszystkie aspekty mogą wywoływać w Tobie wrażenie, że świat wykreowany w takim programie jest o niebo lepszy, niż Twoje własne życie. Nie daj się jednak zwieść, bowiem ten idealny obrazek to tylko inscenizowane i przemyślane sceny na potrzeby telewizyjnej produkcji. 

Psycholog Magdalena Chorzewska wskazuje, że randkowanie w prawdziwym świecie różni się od tego, co kreują media w swoich programach. W życiu nie ma bowiem castingów, kamer czy psychologicznego wsparcia dla par. Takie programy pokazują ludziom, czego powinni oczekiwać od życia. Inspirują ich do zmian, dla innych to okazja, aby rozważyć własne zachowania w związku oraz zobaczyć momenty, których sami chcieliby uniknąć. 

W jaki sposób Polacy inspirują się programami randkowymi?

Jak się okazuje, telewizyjne programy randkowe dostarczają widzom nie tylko rozrywki, ale i wskazówek przydatnych w tworzeniu relacji romantycznej. Aż 40 proc. polskich singli, oglądających owe programy, wskazało, że miłosne reality shows stanowią dla nich źródło inspiracji dotyczących randkowania. Tylko co piąty respondent nie dostrzega w takich programach walorów edukacyjnych, ani niczego inspirującego.

Oglądanie tego rodzaju programów ma oczywiście swoje pozytywne i negatywne strony. Jeśli podejdziemy do nich ostrożnie i racjonalnie – mogą zapewnić nam godziwą i interesującą rozrywkę. W teorii programy randkowe służą takim celom, jednak w praktyce dla sporej części społeczeństwa to coś więcej. Obecne czasy często określane są mianem samotności. Jest bardzo dużo ludzi, którzy próbują, szukają miłości, poznają kogoś, ale wciąż coś nie wychodzi, więc takie programy mogą być podpowiedzią, jak poradzić sobie w relacjach. Należy jednak pamiętać, by wobec wykreowanego przez telewizję świata zachować odpowiedni dystans i nie traktować historii tam ukazywanych w sposób zero – jedynkowy. 

Obserwowanie związkowych perypetii na szklanym ekranie może być jedynie niewinną rozrywką. Nie traktuj więc programów randkowych zbyt poważnie, bowiem mogą one budować w Tobie poczucie, że codzienność telewizyjnych bohaterów znacznie odbiega od prozy życia i jest po prostu lepsze, niż Twoje. W tym miejscu możesz zastanowić się, czy oglądając programy, mimowolnie porównujesz się do takich związków i jak to wpływa na Ciebie?

Źródła:

1.Barszcz P., Znaleźć miłość w telewizji… Alternatywne metody poszukiwania partnera życiowego w dobie społeczeństwa ponowoczesnego. Casus telewizyjnych programów randkowych, “Seminare. Poszukiwania naukowe” 2021, nr 2, t. 42, s. 85 – 98.; dostęp: https://ojs.seminare.pl/index.php/seminare/article/view/621/513

2. Daniel Radcliffe jest fanem programów randkowych (online), dostęp: https://www.glamour.pl/artykul/daniel-radcliffe-jest-fanem-programow-randkowych-jakie-reality-show-oglada-najchetniej-220325082926, [data dostępu: 27.11.2023].

3. Hanyga – Janczak P., Wychowanie z telewizorem w tle. O telewizji w codziennym życiu rodziny, “Wychowanie w rodzinie” 2011, nr 3, s. 25 – 38; dostęp: http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/65110/PDF/Wychowanie_z_telewizorem_w_tle_O_telewizji_w_codziennym_zyciu_rodziny.pdf

4. Miłość w TV! Aż 4 na 5 polskich singli czerpie inspiracje z telewizyjnych programów randkowych (online), dostęp: https://www.pap.pl/mediaroom/1492201%2Cmilosc-w-tv-az-4-na-5-polskich-singli-czerpie-inspiracje-z-telewizyjnych, [data dostępu: 26.11.2023].

5. Niedbalski M., Średnio 755 tys. widzów programu “Doda. 12 kroków do miłości” w Polsacie (online), dostęp: https://www.press.pl/tresc/72831,Srednio-755-tys_-widzow-programu-_doda_-12-krokow-do-milosci_-w-polsacie, [data dostępu: 26.11.2023].

6. Polscy randkowicze inspirują się programami w telewizji (online), dostęp: https://i.pl/polscy-randkowicze-inspiruja-sie-programami-w-telewizji-potrafia-posunac-sie-bardzo-daleko-takie-sa-wyniki-badan/ar/c6-17092021, [data dostępu: 27.11.2023].

7. Skarżyńska K., Co robi z nami telewizja?, “Kultura popularna” 2002, nr 2, s. 7 – 15; dostęp: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/1913/Co%20robi%20z%20nami%20telewizja.pdf?sequence=1\

8. 302 tys. widzów „Love Island. Wyspa miłości 8” w Czwórce (online), dostęp: https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/love-island-wyspa-milosci-uczestnicy-skandale-ogladalnosc, [data dostępu: 26.11.2023].